Is er overmacht?
Stap 1 : kijk na of er in je overeenkomst iets werd bepaald met betrekking tot overmacht. Vaak wordt in een overeenkomst op al dan niet algemene wijze bepaald wat als overmacht kan worden beschouwd en welke verdere stappen je dient te nemen.
Is er geen formele overeenkomst met de wederpartij? Dan ga je best even na op basis van de algemene voorwaarden bv. op de website van je wederpartij of op de factuur of daarin iets vervat is betreffende overmacht.
Stap 2 : werd er niets bepaald omtrent overmacht of werd er niets op papier gezet? In dat geval val je terug op de algemene theorie omtrent overmacht.
Er moet cumulatief voldaan zijn aan de volgende voorwaarden opdat overmacht kan worden ingeroepen:
1) Er moet sprake zijn van een onvoorzienbare gebeurtenis
2) Die niet toerekenbaar is aan de partij die zich beroept op overmacht
3) Waardoor de uitvoering van de verbintenis definitief of tijdelijk onmogelijk is
Betekent dit dat deze voorwaarden ten gevolge van de corona-uitbraak of de overheidsmaatregelen zijn vervuld? Jammer genoeg kan hierop geen pasklaar antwoord worden geboden.
Zo zijn o.a. volgende bedenkingen van belang:
1) Het feit dat het uitvoeren van de verbintenis moeilijker of duurder wordt, is onvoldoende. Indien een alternatief kan worden gevonden waardoor de prestatie nog kan worden verricht, betekent dit dat er geen overmacht was.
2) Met het oog op de onvoorzienbaarheid zal het bepalend zijn wanneer de overeenkomst werd gesloten. Indien dit was na de bevestiging van de uitbraak van het corona-virus in België, kan er betwisting ontstaan of de niet-uitvoering van de prestatie was te voorzien.
Wat zijn de gevolgen van overmacht?
Dit is afhankelijk van het feit of er sprake is van een definitieve of tijdelijke onmogelijkheid om de verbintenissen verder uit te voeren.
In de meeste gevallen zal corona maar een tijdelijke onmogelijkheid met zich meebrengen om de verbintenis niet uit te voeren. In dat geval zal de uitvoering van de verbintenis worden geschorst.
Zodra de corona-epidemie is gaan liggen en de overheidsmaatregelen afnemen waardoor er niet langer een onmogelijkheid is, dient de verbintenis verder te worden uitgevoerd.
Soms kan het zijn dat de verdere uitvoering van het contract nutteloos is geworden. Denk bijvoorbeeld aan het leveren van eten voor een feest dat moest worden afgelast. In dat geval is men bevrijd van zijn prestatie.
Opgelet! Wanneer er in dat geval contractueel niets is overeengekomen met betrekking tot de kosten, zal waarschijnlijk diegene waartegen de overmacht wordt ingeroepen de kosten moeten dragen. De andere partij beroept zich immers op overmacht om te ontsnappen aan zijn aansprakelijkheid vanwege het niet uitvoeren van zijn verbintenis.
Vaak is er geen pasklaar antwoord en is de vraag of er sprake is van overmacht sterk afhankelijk van de situatie. Twijfel je of er bij een overeenkomst die je hebt afgesloten overmacht zou kunnen bestaan in hoofde van jou of je wederpartij? Of twijfel je aan wat de gevolgen hiervan zijn? Neem dan gerust contact op voor advies.
